Stomatološki
fakultet u
Pančevu

BOLESTI ZUBA SA ENDODONCIJOM (32 meseca)

Staž iz Bolesti zuba (12 meseci) obavlja se na Klinici za bolesti zuba Stomatološkog fakulteta ili stomatološkim odsecima medicinskih fakulteta.

Ostali deo staža (20 meseci) obavlja se na Klinikama Stomatološkog fakulteta, stomatološkim odsecima medicinskih fakulteta, ili u zdravstvenim ustanovama koje za to ispunjavaju uslove.

---

I RESTAURATIVNA ODONTOLOGIJA

(teorijska i praktična nastava na klinici stomatoloških fakulteta ili odseka) - 6 meseci

Kroz nastavu organizovanu na fakultetu specijalizant izučava:

• socijalno-medicinski i zdravstveni značaj oboljenja tvrdih zubnih tkiva
• upoznaje se sa mogućnostima i načinima sprovođenja preventivnih zahvata, sa primenom profilaktičnih mera (primarna prevencija), ranom dijagnostikom i sanacijom oralnih bolesti (sekundarnom prevencijom) kod odraslih pacijenata i visokorizičnih populacionih grupa (trudnice, mlade osobe, osobe ometene u psihofizičkom razvoju)
• upoznaje se sa savremenim strategijama za unapređenje oralnog zdravlja zasnovanim na naučnim i stručnim dokazima u pogledu etiologije, patogeneze, epidemioloških i kliničkih ispitivanja, dijagnostike, klasifikacije i evidentiranja oralnih bolesti, dijagnostikom i kontrolom faktora rizika od značaja za pojavu karijesa i njegovih posledica (ishrana, loše navike, oralna higijena, opšta oboljenja itd.).
• upoznaje se sa terapijskim postupcima u sanaciji karijesnih i nekarijesnih lezija, i načinima i mogućnostima njihovog sprovođenja radi očuvanja i ponovnog uspostavljanja oralnog zdravlja.
• upoznaje i izučava epidemiologiju (opšta epidemiologija, epidemiologija oboljenja usta i zuba), zdravstvenu statistiku, odnosno metodologiju zdravstvenog vaspitanja u stomatologiji.
• upoznaje se sa organizacijom i planiranjem stomatološke zdravstvene delatnosti, a posebno sa merama i postupcima restaurativne odontologije.
• u toku terapijske i praktične nastave na Fakultetu specijalizant se upoznaje sa terapijskim postupcima u sanaciji karijesnih i nekarijesnih lezija kod osoba ometenih u psihofizičkom razvoju, odnosno kod drugih visokorizičnih grupa.
• u toku teorijske i praktične nastave na fakultetu, specijalizant je dužan da uradi jedan seminarski rad iz oblasti restaurativne odontologije i da položi dva kolokvijuma (dijagnostika i terapija oboljenja tvrdih zubnih tkiva).

Posebni ciljevi:

Specijalizant je tokom specijalističkog staža obavezan da ovlada znanjem koje mu omogućava da uspešno sprovede mere i postupke za:

• sanaciju karijesnih i nekarijesnih lezija
• znanje o karijesnom procesu u stalnoj denticiji, uloga bakterija; uloga saharoze; uloga domaćina - specifični mehanizmi odbrane, biohemijski procesi u dentalnom plaku, predilekciona mesta; akutne i hronične lezije; psiho-socijalni aspekti i procena karijes rizika,
• znanje o mogućnostima kontrole karijesa modifikovanjem ishrane; dokazi o uticaju ishrane na karijes, kariogenost ugljenih hidrata; moguće modifikacije dijete u cilju redukcije karijesa,
• znanje o mogućnostima kontrole karijesa primenom preparata na bazi fluorida,
• razumevanje procesa i mehanizama demineralizacije i remineralizacije tvrdih zubnih tkiva i uloge pljuvačke u tom procesu,
• razumevanje procesa i lezija nekarijesne etiologije (abrazija, atricija, erozija, abfrakcija i drugo),
• uloga imunologije i vakcinacije i njihov značaj u sprečavanju pojave karijesa.
• znanja o terapijskim postupcima u saniranju karijesa
• klasičan koncept za sanaciju karijesnih lezija,
• adhezivni koncept,
• ostali načini za sanaciju karijesnih lezija,
• ovladavanje terapijskim postupcima za sanaciju karijesnih i nekarijesnih lezija izradom direktnih i indirektih zubnih ispuna.
• znanja o instrumentima i potrebnim aparaturama neophodnim za terapiju karijesa
  (ručni instrumenti, aparati za dijagnostiku, aparati za uklanjanje karijesa, lampe za polimerizaciju)
• znanja o materijalima koji se koriste u restaurativnoj proceduri
• za restauraciju oštećenih zuba,
• za podlaganje kaviteta i zaštitu pulpe,
• za terapiju dubokih lezija i očuvanje vitaliteta pulpe.
• znanja o značaju završne obrade ispuna i merama praćenja i kontrole postignutih rezultata i restaurativnom postupku
• iz oblasti Gnatologija specijalizant treba da savlada: anatomiju i fiziologiju TM zgloba, anatomiju prirodne okluzije, fiziologiju pokreta donje vilice, metode iznalaženja i registrovanja određenih položaja i pokreta donje vilice, da upozna artikulatore i mogućnosti simuliranja viličnih kretnji i upozna se sa savremenim stavovima u rekonstrukciji okluzije,
• da se osposobi za brzu i efikasnu analizu postojeće okluzije,
• da ovlada znanjima i veštinama za iznalaženje i registrovanje centralnog položaja donje vilice,
• da ovlada analizom i uskladi novo sa postojećom okluzijom u ustima pacijenta.
• da je kompetentan da u stalnoj denticiji:
• uradi preparaciju kaviteta prema morfološkim karakteristikama zuba i karakteristikama restaurativnih materijala,
• da sagleda i analizira neuspehe kako bi sprečio moguće greške u budućnosti,
• da odabere adekvatan tretman i materijal u odnosu na aktivnost karijesa i starost pacijenta,
• da je osposobljen za dijagnostiku i terapiju zuba tehnikom izbeljivanja vitalnih i avitalnih zuba,
• da može pravilno da odabere i realizuje restaurativnu proceduru kod zuba sa velikim destrukcijama (endodontski lečenih zuba),
• da može pravilno da odabere odgovarajuće radiografske metode, da pravilno tumači nalaze vezane za dijagnostikovanje, terapiju i praćenja postignutih rezultata.

---

II ENDODONCIJA

(teorijska i praktična nastava na Klinici Stomatoloških fakulteta ili odseka) - 6 meseci

Kroz nastavu organizovanu na fakultetu specijalizant izučava:

• socijalno-medicinski i zdravstveni značaj oboljenja pulpe i apikalnog parodoncijuma,
• upoznaje se sa mogućnostima i načinima sprovođenja endodontskog lečenja obolelih zuba,
• upoznaje se sa savremenim konceptima dijagnostikovanja oboljenja pulpe i apeksnog parodoncijuma,
• upoznaje se sa terapijskim postupcima u savremenoj endodonciji,
• upoznaje se sa postupcima i načinima praćenja odbrambenih mehanizama i tokom reparacije u apeksnom parodoncijumu nakon završenog endodontskog lečenja,
• u toku teorijske i praktične nastave na Fakultetu specijalizant je dužan da uradi jedan seminarski rad iz endodoncije i da položi dva kolokvijuma (dijagnostika, terapija oboljenja pulpe i apeksnog parodoncijuma).

Posebni ciljevi podrazumevaju da specijalizant tokom specijalističkog staža treba da ovlada znanjem koje mu omogućava da razume:

• etiologiju, patogenezu, dijagnozu i diferencijalnu dijagnozu inflamatornih oboljenja pulpe i apeksnog parodoncijuma,
• etiologiju, patogenezu i dijagnozu nekroze, nekrobioze i gangrenoznog raspadanja pulpe,
• etiologiju, patogenezu i dijagnostiku unutrašnjih i spoljašnjih resorpcija radikularnog kanala,
• etiologiju, patogenezu i dijagnozu atrofičnih i degenerativnih promena u pulpi,
• da primenjuje odgovarajuća sredstva i testove u dijagnostici oboljenja zuba i apikalnog parodonta,
• da adekvatno analizira endodontske principe i indikacije i kontraindikacije u lečenju brojnih endo-parodontalnih oboljenja,
• da poseduje znanje i svest o značaju i važnosti aseptičnog rada u endodontskoj terapiji, odnosno značaju sterilizacije endodontskih instrumenata,
• da poznaje sredstva za privremenu i trajnu desenzibilizaciju pulpe,
• da poznaje morfologiju kanalnog sistema svih zuba,
• značaj i principe formiranja pristupnog kaviteta,
• značaj i vrste odontometrije u kanalnoj terapiji,
• tehnike i metode preparacije kanala korena (ručne, mašinske, laser),
• značaj protokola irigacije i sredstva za irigaciju kanala korena,
• značaj i sredstva za medikaciju kanala korena,
• tehnike i metode opturacije kanalskog sistema zuba (kompresivne tehnike opturacije)
• značaj i mogućnosti lečenja zuba sa velikim periapikalnim lezijama,
• da poznaje principe i postupke za hitan endodontski tretman,
• da poznaje principe i postupke u rešavanju jatrogenih grešaka (fosrut, zalomnjeni endodontski instrument),
• značaj rendgengrafije u dijagnostici i diferencijalnoj dijagnostici oboljenja pulpe i apeksnog parodoncijuma i tumačenju i praćenju ishoda endodontske terapije,
• da poznaje mogućnosti rešavanja komplikacija u endodontskom lečenju,
• značaj i kompetencije u pripremi pacijenata rizika i osoba ometenih u razvoju.

Realizacija praktičnog programa specijalističkog staža uključuje:

1. Restaurativna odontologija

• 100 direktnih ispuna (kompozit, amalgam, glas jonomer cement),
• 10 indirektnih ispuna (5 livenih, 5 estetskih),
• 30 zuba sa dubokim karijesom (jednoseansno, višeseansno),
• 20 zuba sa velikim destrukcijama krunice (parapulpni, pulpni kočići).

Endodoncija

• 70 endodontski lečenih višekorenih zuba sa različitim dijagnozama (pulpitisi, parodontitisi),
• 30 endodontski lečenih jednokorenih zuba sa različitim dijagnozama (pulpitisi, parodontitisi),
• 20 zuba sa ponovljenim endodontskim lečenjem (revizija).

2. Parodontologija i oralna medicina (1 mesec)

Specijalizant se upoznaje i osposobljava za:

• dijagnozu i diferencijalnu dijagnozu oboljenja parodoncijuma, bolesti oralne sluzokože, kao i dijagnozu oralnih žarišta i konsekutivnih oboljenja,
• za primenu parodontalnih ideksa oralne higijene za korišćenje epidemiologije i prevencije gingivita i parodontopatije,
• za primenu osnovnih terapijskih metoda koje se koriste u zbrinjavanju oboljenja oralne sluzokože, oralnih žarišta i bolesti potkožnog aparata zuba.

3. Oralna hirurgija (1 mesec)

Specijalizant se upoznaje i osposobljava:

• za pružanje prve pomoći,
• za korišćenje različitih vrsta anestezije i obezbeđivanja hemostaze,
• za primenu različitih načina za endodontsko-hirurški tretman (apikotomija),
• za dijagnostikovanje akutnih dentogenih infekcija.

4. Stomatološka protetika (1 mesec)

Specijalizant se upoznaje i osposobljava:

• za analizu okluzije na modelima i planiranje odgovarajuće terapije,
• za modelovanje okluzalne morfologije po svim gnatološkim principima,
• da ovlada kliničkim i laboratorijskim postupcima za izradu indirektnih ispuna, i
• za primenu splintova i nagriznih grebena u terapiji.

5. Socijalna medicina (1 mesec)

Specijalizant se upoznaje i osposobljava:

• za analizu socijalno-medicinskog značaja oboljenja zuba,
• za organizaciju stomatološke delatnosti,
• za planiranje zdravstvene i stomatološke zaštite,
• za poznavanje zdravstvenog zakonodavstva, metoda i metodologije zdravstvenog vaspitanja,
• za poznavanje zdravstvene statistike i zdravstvene ekonomike.

Nakon završetka teorijskog i praktičnog dela staža na Fakultetu, kao i položenih kolokvijuma i seminara specijalizant može da pristupi polaganju završnog specijalističkog ispita.

KOMPETENCIJE SPECIJALISTE ZA BOLESTI ZUBA SA ENDODONCIJOM

Nakon završetka teorijskog i praktičnog dela staža na Fakultetu, kao i položenih kolokvijuma i seminara i položenog završnog ispita specijalista Bolesti zuba sa endodoncijom je kompetentan da samostalno postavlja dijagnozu, planira terapiju, sprovodi profilaktičke mere, sprovodi plan terapije, prati postignute rezultate, prati savremene tokove iz svoje oblasti, vrši vaspitno-pedagoški rad sa pojedincima i grupama pacijenata, pruža stomatološke usluge osobama sa posebnim potrebama, vrši edukaciju i učestvuje u planiranju zdravstvene zaštite iz svoje oblasti.

KATALOG ZNANJA I VEŠTINA

• dijagnoza, diferencijalna dijagnoza, plan terapije i terapija oboljenja tvrdih zubnih tkiva,
• dijagnoza, diferencijalna dijagnoza, plan terapije i terapija simptomatskih i asimptomatskih oboljenja pulpe zuba,
• dijagnoza, diferencijalna dijagnoza, plan terapije i terapija simptomatskih i asimptomatskih oboljenja apeksnog parodoncijuma.