Ortopedija vilica
| Oblast | Trajanje |
|---|---|
| Ortopedija vilica | 32 meseca |
| Maksilofacijalna hirurgija | 2 meseca |
| Oralna hirurgija | 2 meseca |
| Stomatološka protetika | 2 meseca |
| Parodontologija i oralna medicina | 2 meseca |
ORTOPEDIJA VILICA (32 meseca)
Staž iz Ortopedije vilica u okviru specijalizacije iz Ortopedije vilica u trajanju od 32 meseca obavlja se na Stomatološkom fakultetu ili stomatološkim odsecima Medicinskog fakulteta.
Staž iz Ortopedije vilica u okviru specijalizacije iz drugih grana može se obaviti na Stomatološkom fakultetu, stomatološkim odsecima Medicinskog fakulteta ili u ustanovi koja ima specijalistu ortopedije vilica sa specijalističkim stažom dužim od 5 godina, u punom radnom odnosu i u kojoj se sprovodi terapija pokretnim i fiksnim ortodontskim aparatima.
U toku 32 meseca specijalističkog staža iz ortopedije vilica predviđeno je obavljanje sledećih aktivnosti:
- klinički (i predklinički) praktični rad - 62 nedelje
- analize studijskih modela i rendgenskih filmova - 26 nedelja
- seminari o proceni lečenja - 2 nedelje
- predavanja, seminari i kursevi - 11 nedelja
- individualne konsultacije - 3 nedelje
- analiza ortodontske literature - 3 nedelje
- učestvovanje u istraživačkim aktivnostima - 21 nedelja
UKUPNO - 128 nedelja
Teorijska nastava obuhvata:
Opšti biološki i medicinski predmeti
- Rast i razvoj ljudskog tela
- somatski rast i njegove varijacije,
- adolescentski skok rasta i odnos sa rastom kraniofacijalnog kompleksa.
- genetskim faktorima i faktorima okoline koji utiču na somatski rast,
- konceptima biološkog uzrasta i određivanjem skeletne starosti, dentalne starosti i stadijuma seksualnog razvitka.
- Anatomija glave
- rasta kraniofacijalnog sistema,
- razvitka skeletnih deformiteta,
- dentofacijalne ortopedije,
- ortognato-hirurške korekcije facijalnih deformiteta.
- Genetika
- razvitka glave,
- kraniofacijalnih anomalija.
- Embriologija glave
- Histologija
- metabolizma ćelija pod normalnim i abnormalnim uslovima,
- formiranja tkiva,
- razvitka kostiju, hrskavice, zuba i mišića,
- facijalnog rasta,
- temporomandibularnog zgloba,
- pomeranja zuba i reakcije potpornih tkiva,
- dentofacijalne ortopedije,
- promena mekih tkiva u vezi ortopedije vilica,
- mehanizma resorpcije zuba.
- Fiziologija disanja, govora, gutanja i žvakanja
- poznavanje različitih tipova disanja,
- normalan i nepravilan govor,
- različiti tipovi gutanja,
- proces žvakanja.
- Sindromi koji zahvataju regiju glave
- Fiziologija deteta, adolescenta i odraslog čoveka
- koncepta i principa razvitka,
- potencijala i ograničenja u modifikaciji navika,
- motivacije pacijenta i procene kooperacije,
- fizioloških aspekata puberteta i adolescencije,
- fizioloških aspekata ortognate hirurgije.
- Biostatistika
- statističkim metodama koje se najčešće koriste za prikazivanje naučnih rezultata iz ortopedije vilica,
- načinima obrade podataka.
- Epidemiologija
- principima epidemioloških prikaza,
- istraživačkim modelom,
- formiranjem uzorka i kontrolne grupe,
- analizom podataka i kritičkim interpretacijama nalaza.
- Metodologija istraživanja
- izvođenju analitičkih pregleda biomedicinskih istraživanja,
- pisanju protokola za istraživački projekt,
- interpretaciji sopstvenih nalaza,
- ispitivanju validnosti zaključaka,
- izlaganju rezultata istraživanja u oralnoj ili pisanoj formi.
Upoznavanje sa:
Poznavanje anatomskih karakteristika sistema tkiva i funkcionalne anatomije potrebnih za razumevanje:
Upoznavanje sa genetskim principima značajnim za razumevanje:
Poznavanje embriologije kraniofacijalnih struktura (zbog razumevanja normalnog rasta i razvoja lica, vilica i zuba, nastanka rascepa usne i nepca i drugih kongenitalnih anomalija).
Obavezno poznavanje histologije i histohemije potrebno za razumevanje:
Upoznavanje sa principima klasifikacije sindroma u odnosu na etiologiju, prognozu i reakcije na ortodontsko i ortodontsko-hirurško lečenje.
Obavezno usvajanje:
Upoznavanje sa:
Upoznavanje sa:
Stručnost u:
Osnovni ortodontski predmeti
- Razvitak denticije
- razvitka normalne okluzije od rođenja do odraslog doba,
- varijacija u razvoju okluzije,
- nepravilnosti u broju, veličini, obliku i položaju zuba,
- genetskih faktora i faktora okoline od značaja za razvoj denticije,
- razvitka različitih malokluzija,
- posledica anadoncije i prekobrojnih zuba, kao i prevremenog gubitka ili ekstrakcija mlečnih ili stalnih molara na razvoj denticije.
- Stručnost u prepoznavanju i identifikaciji sledećih situacija i termina:
- pravilno i nepravilno,
- postignutost razvojnog stadijuma,
- budući razvitak,
- mogućnosti interceptivnih mera.
- Facijalni rast (normalni i nenormalni)
- razvitka hrskavica, kostiju, mišića:
- mesta rasta kraniofacijalnog skeleta,
- postnatalnih promena rasta u kraniofacijalnom regionu, uključujući i meka tkiva,
- varijacija u funkciji komponenata unutar kraniofacijalnog regiona značajnih za facijalni rast,
- individualnih varijacija facijalne konfiguracije,
- uticaja faktora okoline na facijalni rast.
- Fiziologija i patofiziologija somatskog sistema
- normalne i nenormalne funkcije okluzije i denticije,
- normalno i nenormalno ponašanje struktura mekih tkiva,
- normalno i nenormalno funkcionisanje temporomandibularnog zgloba,
- dijagnostičkih postupaka koji se odnose na probleme temporomandibularnog zgloba
- postupaka u lečenju temporomandibularnog zgloba.
- Aspekti pomeranja zuba i dentofacijalne ortopedije
- procesa nicanja zuba i spontanog pomeranja zuba,
- efekata različitih tipova primenjene sile na tkiva,
- uticaj sistema sile i veličine sile,
- promene na kraniofacijalnim strukturama posle završetka lečenja,
- enhondralnog rasta nazalnog septuma, kondila i epifiza, i rasta kostiju na suturama i površinama,
- efekata dentofacijalne ortopedije merenih na sistemima tkiva,
- odnosa između adaptibilnosti tkiva i rezultata dentofacijalnih ortopedskih mera.
- Radiologija i druge tehnike
- upoznavanje sa nenormalnostima i drugim patološkim stanjima koji mogu biti dijagnostikovani na rendgenskim snimcima.
- obavezno usvajanje metoda i rizika koji proizilaze iz rendgenskog snimanja u ortodontske svrhe,
- upoznavanje sa digitalnom radiografijom i drugim tehnikama snimanja.
- Kefalometrija
- identifikaciji relevantnih anatomskih struktura na kefalogramima,
- opisivanju morfologije glave na osnovu kefalograma,
- pravljenju crteža na kefalogramima u normi lateralis i frontalis,
- izvršavanje pojedinih kefalometrijskih dijagnostičkih analiza na snimcima,
- upoznavanje sa ograničenjima kefalometrijskih analiza
- Ortodontski materijali
- parametara u izboru pravog materijala za različite ortodontske postupke,
- ispravnog rukovanja i primenjivanja ortodontskih materijala.
- Ortodontska biomehanika
- osnovnih principa statike i mehanike,
- odnosa mehaničkih principa i kliničkih i naučnih problema,
- rešavanja problema koji se odnose na rezultate sile i ekvivalentne sile,
- ocenjivanja sile proizvedene različitim ortodontskim aparatima,
- ocenjivanja sile proizvedene dentofacijalnim ortopedskim napravama.
Poznavanje:
Poznavanje:
Poznavanje:
Znanje:
Stručnost u:
Savladavanje svojstava i sastava ortodontskih materijal
Znanje iz:
Poznavanje i razumevanje:
Opšti ortodontski predmeti
- Etiologija
- genetskih faktora i faktora okoline koji utiču na postnatalni razvitak denticije i postnatalni rast.
- nepovoljnim uticajima faktora okoline na rast.
- Dijagnostički postupci
- dobijanju relevantnih anamnestičkih podataka,
- izvođenju kliničkih ispitivanja,
- određivanju habitualne okluzije,
- ispitivanju funkcionalne okluzije,
- ispitivanju uticaja funkcionalnih komponentni mekih tkiva na dentofacijalnu morfologiju,
- uzimanje kvalitetnih otisaka zuba sa maksimalnom reprodukcijom alveolarnih nastavaka,
- postavljanje studijskih modela u artikulator,
- snimanje ekstra i intraoralnih fotografija,
- snimanje rendgenskih snimaka neophodnih za ortodonciju.
- Postavljanje ortodontske dijagnoze, ciljeva terapije i planiranje tretmana
- postavljaju preliminarne dijagnoze i klasifikacije na osnovu brzog ispitivanja pacijenta,
- proceni potrebnih daljih analiza za planiranje tretmana ili konsultacije sa specijalistima iz drugih oblasti,
- postavljanju konačne dijagnoze na osnovu anamnetičkih podataka, ispitivanja pacijenta, analize studijskih modela, fotografija, rendgenskih snimaka, kefalometrije i drugih relevantnih podataka,
- predviđanju efekata rasta i razvoja lica i denticije ukoliko se ne primeni lečenje,
- definisanju ciljeva lečenja i razmatranju alternativa,
- definisanju plana lečenja za različite tipove ortodontskih i dentofacijalnih anomalija, uključujući strategiju lečenja i retenciju,
- definisanju terapijskih mera, vremena i sekvenci njihove primene, prognoze i očekivanog vremena lečenja i retencije,
- Procena rasta i analiza rezultata lečenja
- mogućnosti i ograničenja usled različitih metoda longitudinalne kefalometrijske procene,
- ograničenja analize rasta i promena uzrokovanih lečenjem,
- ograničenja predviđanja rasta uključujući kompjutersko predviđanje.
- Stručnost u:
- sprovođenju analiza rasta zasnovanih na serijama kefalograma,
- otkrivanju promena uzrokovanih lečenjem pomoću serije snimaka napravljenih u važnim stadijumima lečenja.
- Dugotrajni efekti ortodontskog lečenja
- recidiva udruženih s različitim anomalijama i postupcima lečenja,
- promena koje se dešavaju tokom retencionog perioda,
- promene koje se dešavaju pošto je retencija završena.
- Jatrogeni efekti ortodontskog lečenja
- rizika sadržanih u različitim postupcima terapije i retencije,
- uticaja različitih stanja i uzrasta na jatrogene efekte,
- mogućeg uticaja terapije na temporomandibularni zglob,
- efekata različitih tipova lečenja na periodontalna tkiva,
- faktora uključenih u resorpciju korenova,
- mogućeg uticaja lečenja na izražajnost lica,
- mogući uticaj lečenja na dentofacijalni izgled i estetiku.
- Epidemiologija u ortodontskim istraživanjima
- prevalenca i incidenca ortodontskih anomalija,
- vrednost parametara u potrebi za ortodontskim lečenjem,
- određivanje potrebe za lečenjem,
- aspekata koji proističu iz subjektivne potrebe za lečenjem,
- uloge koju igra ortodont u zahtevu za lečenjem,
Usvajanje:
Upoznavanje sa:
Stručnost u:
Stručnost u:
Znanje:
Poznavanje:
Znanje:
Poznavanje osnovnih principa epidemiologije:
Ortodontske tehnike
- Pokretni aparati
- indikacija, konstrukcije i upotrebe pokretnih aparata,
- mogućnosti i ograničenja pomenutih aparata.
- Funkcionalni aparati
- indikacija, konstrukcije i upotrebe funkcionalnih aparata,
- mogućnosti i ograničenja funkcionalnih aparata,
- upoznavanje sa različitim vrstama i konstrukcijama različitih funkcionalnih aparata,
- stručnost u konstrukciji i reparaturama funkcionalnih aparata.
- Ekstraoralni aparati
- indikacija, dizajna i upotrebe različitih tipova hedgira, facijalne maske, podbradak kape i kombinacije ekstraoralnih aparata i funkcionalnih aparata,
- mogućnosti i ograničenja ovih aparata.
- Delimično fiksni aparati
- Indikacije za primenu delimičnih fiksnih aparata (lingvalni, palatinalni i vestibularni lukovi, aparati za cepanje nepca),
- mogućnosti i ograničenja ove vrste aparata.
- Fiksni aparati
- indikacija za primenu fiksnih aparata,
- različitih konceptata i principa lečenja,
- mogućnosti i ograničenja različitih tipova aparata,
- znanje bar jednog tipa fiksnih aparata.
Znanje:
Znanje:
Znanje:
Znanje:
Znanje:
Postupci multidisciplinarnog lečenja
- Lečenje urođenih rascepa
- multidisciplinarni pristup u lečenju pacijenta sa rascepima,
- indikacije, vreme lečenja, primena multidisciplinarnog lečenja pacijenta sa rascepima,
- specifični aspekti ortodontskog lečenja pacijenta sa rascepima.
- Ortodontsko-hirurško lečenje
- indikacije i primene kombinovanog ortodontskog i hirurškog lečenja,
- specifični aspekti ortodontskog lečenja kod pacijenata kod kojih je potrebna ortognata hirurgija.
- Ortodontsko¬periodontalno lečenje
- indikacije i kontraindikacije za ortodontsko lečenje kod periodontalno ugroženih pacijenata,
- specifični aspekti ortodontskog lečenja kod periodontoloških pacijenata,
- učešće ortodontskog tretmana u periodontalnom stanju pacijenata.
- Ortodontsko¬protetsko lečenje
- indikacije i primena kombinovanog ortodontsko-protetskog lečenja,
- specifični aspekti ortodontskog lečenja.
Specfični postupci lečenja
- Vođenje razvoja okluzije
- Poznavanje indikacija i kontraindikacija za sprovođenje interceptivnih mera
- Ortodoncija kod odraslih pacijenata
- indikacije i specifični aspekti ortodontskog lečenja kod odraslih
- ortodontsko lečenje odraslih pacijenata u saradnji sa stomatologom opšte prakse
- Kraniomandibularne disfunkcije
- etiologija kraniomandibularnih disfunkcija
- opšte mere za poboljšanje kraniomandibularnih disfunkcija
- indikacije i kontraindikacije za ortodontsko lečenje pacijenata sa kraniomandibularnim disfunkcijama
- moguće implikacije ortodontskog lečenja kod pacijenata sa kraniomandibularnim disfunkcijama
- timsko lečenje pacijenata sa kraniomandibularnim disfunkcijama
Postupci za očuvanje oralnog zdravlja
- Očuvanje oralnog zdravlja
- postupci za otkrivanje rizika za pojavu karijesa kod pacijenata koji nose ortodontske aparate
- postupci za otkrivanje rizika za razvoj periodintalnih problema kod ortodontskih pacijenata
- Higijenski i sigurnosni postupci u ortodontskoj ordinaciji
- prevencija infekcije
- metode sterilizacije instrumenata
- postupci kod visoko rizičnih pacijenata
- kontrola supstanci opasnih po zdravlje pacijenata i osoblja
Rukovođenje ortodontskom ordonacijom i profesionalna etika
- Rukovođenje ordinacijom
- projekat ortodontske ordinacije
- oprema i instrumenti neophodni u ortodontskoj ordinaciji
- Upotreba kompjutera
- Profesionalna etika
MAKSILOFACIJALNA HIRURGIJA (1 MESEC)
Upoznavanje sa hirurškim lečenjem teških de formacija vilica i lica (skeletne II i III klase, skeletnog otvorenog i dubokog zagrižaja, asimetrije lica, urođenih rascepa lica, usana i nepca, hirurškim zahvatima kod raznih sindroma vezanih za orofacijalni sistem i dr.
ORALNA HIRURGIJA (1 MESEC)
Upoznavanje sa hirurškim lečenjem prekobrojnih zuba, germektomijom, otkrivanjem i hirurškim otklanjanjem retiniranih zuba, autotransplantacijom zuba, frenektomijom i drugim intervencijama u okviru ortodontsko¬hirurškog lečenja.
STOMATOLOŠKA PROTETIKA (1 MESEC)
Upoznavanje sa iznalaženjem i registrovanjem centralnog položaja donje vilice, rad sa obraznim lukom, rad sa polupodesivim artikulatorom, analiza postojeće okluzije na modelima u artikulatoru.
PARODONTOLOGIJA I ORALNA MEDICINA (1 MESEC)
Upoznavanja sa: poremećajima okluzije i artikulacije zuba i njihovim posledicama na parodoncijum, okluzalnim uravnoteženjem, gingivektomijom i gingivoplastikom, i mogućnostima ortodontskog pomeranja zuba i regenerativne terapije.
NAČIN PROVERE ZNANJA
Kolokvijum iz sledećih oblasti: rast i razvoj kraniofacijalnog kompleksa, etiologija ortodontskih anomalija, dijagnostika dentofacijalnih anomalija, terapija dentofacijalnih anomalija. Specijalistički ispit. Nakon završetka teorijskog i praktičnog staža, kao i položenih kolokvijuma, specijalizant pristupa polaganju završnog specijalističkog ispita.
GLAVNI CILJEVI PROGRAMA SPECIJALISTIČKIH STUDIJA IZ ORTOPEDIJA VILICA
Osnovni cilj ovog programa je da obrazuje stomatologe da postanu specijalisti ortopedije vilica, sa čvrstom i širokom akademskom podlogom i odgovarajućim kliničkim iskustvom u različitim metodama lečenja.
Cilj specijalizacije je da lekare-stomatologe osposobi da:
- dijagnostikuju anomalije denticije, facijalnih struktura i funkcionalna stanja,
- otkriju odstupanje u razvoju denticije, facijalnom rastu i razvoju funkcionalnih anomalija,
- isplaniraju plan lečenja i predvidi njegov tok,
- ispitaju fiziološke aspekte važne za ortodonciju,
- izvode jednostavne i kompleksne postupke lečenja,
- deluju kao eksperti iz ortopedije vilica i materije vezane za nju,
- učestvuju u multidisciplinarnom timu u terapiji ortodontsko-hirurških pacijenata i pacijenata sa rascepima usne i nepca,
- procenjuju potrebe za ortodontskim lečenjem,
- sprovode terapiju uz visok profesionalizam i uz poštovanje etičkih standarda, i
- koriste raspoložive mogućnosti za usavršavanje profesionalne veštine.
Tokom specijalističkih studija, pažnja se posvećuje:
- proučavanju biomedicinskih nauka značajnih za ortodonciju,
- razvoju naučnog stava i stimulaciji profesionalnih interesovanja,
- principima naučne metodologije,
- interpretaciji literature,
- naučnim aktivnostima,
- usmenim i pismenim prezentacijama naučnih nalaza.
Opšti uslovi za pristupanje specijalističkim studijama iz ortopedije vilica:
- obrazovanje iz ortopedije vilica mora se sprovoditi na univerzitetu od strane akademskih naučnika i ortodonata,
- kandidat mora da bude stomatolog,
- osnovni cilj programa je obrazovanje kliničara,
- program zahteva stalno prisustvo specijalizanata tokom trajanja programa,
- 25% programa može biti ispunjeno specijalnim kursevima, dopunskim kliničkim iskustvima, dopunskim istraživačkim aktivnostima, kao i predavanjima predavača po pozivu i naučnim skupovima,
- najmanji broj sati provedenih u kliničkom radu je 16 časova nedeljno (ne uključujući kliničke seminare i diskusije o planiranju lečenja).
- specijalizant mora sprovoditi lečenje pacijenata pod kontinuiranim nadzorom kvalifikovanog ortodonta,
- rad u zubnoj laboratoriji ograničen je na posmatranje,
- osim usvajanja teoretskog znanja i praktičnog vežbanja u klasičnoj ortodonciji, specijalizant mora da stekne iskustvo u lečenju pacijenata koji zahtevaju multidisciplinarni pristup i primenu ortognate hirurgije,
- specijalizant treba da učestvuje u lečenju pacijenata sa rascepima usne i nepca (uprkos činjenici da takve pacijente verovatno kasnije neće lečiti),
- specijalizant treba da učestvuje u postavljanju studijskih modela u artikulator kod pacijenata sa problemima temporomandibularnog zgloba, kod pacijenata koji se pripremaju za ortognatu hirurgiju, kao i pacijenata sa protetskim problemima,
- specijalizant mora sprovoditi istraživačke projekte (kliničke, eksperimentalne ili pretraživanja literature) i izlagati nalaze i zaključke u obliku seminarskog rada
